Патување низ шпанската кинематографија во Кинотека: Универзални човечки приказни преку уникатниот визуелен јазик на Саура, Аменабар и Де ла Иглесија
Недела на шпански филм (18-23 ноември) во Кинотека на Македонија претставува прекрасно патување низ различни епохи на шпанската кинематографија, претставувајќи класични и современи дела на некои од најпознатите режисери. Оваа филмска недела, посветена на шпанскиот филм, ги обединува богатите теми и стилови од 1950-тите, преку револуционерната енергија на 1970-тите, до современите, постмодернистички визии од 2000-тите години. Посебно внимание ќе биде посветено на делата на легендарните Карлос Саура, Алехандро Аменабар и Алекс де ла Иглесија.
Карлос Саура, еден од најзначајните автори на шпанската кинематографија, ќе биде претставен со некои од своите најпознати дела од 70-тите години. Саура ги користи филмот и танцот како медиуми за да ги изрази политичките и социјалните конфликти на своето време, истражувајќи ги шпанската историја и култура преку извонредни визуелни прикази и драматични елементи. Неговите дела се длабоко вкоренети во шпанската култура, но истовремено универзално разбирливи, бидејќи ги истражуваат вечните теми на слободата, љубовта и страдањето.
Од 2000-тите, ќе бидат прикажани филмовите на Алехандро Аменабар и Алекс де ла Иглесија, едни од најталентираните современи шпански режисери. Филмот „Mar Adentro” кој ќе биде прикажан на големото платно во Кинотека, ќе ја воодушеви публиката со својата длабочина, емоционалност и филозофски прашања. Аменабар мајсторски ги комбинира трилерот и драмата, а истражува теми како смртта, страдањето и човечката психа. Неговата визуелна иновативност и емотивна искреност ги прават овие филмови извонредно впечатливи.
Алекс де ла Иглесија, познат по својот уникатен стил кој ги спојува црниот хумор и надреализмот, ќе биде претставен со својот незаборавен трилер „Ferpect Crime“. Де ла Иглесија ја комбинира сатиричната критика на современото општество со напнати и апсурдни ситуации. Неговите филмови се полни со енергија и визуелни пресврти, предизвикувајќи ја публиката да размислува за границите на моралот, амбицијата и општествените норми.
Неделата на шпански филм 2024 во Кинотека на Македонија е ретка можност да се види разновидноста на шпанската кинематографија, од класични до современи дела. Ова патување низ времето и жанровите ќе им овозможи на гледачите не само да ги запознаат културните и историските контексти на Шпанија, туку и да ги искусат универзалните човечки приказни, обработени преку уникатниот визуелен јазик на големите режисери како Саура, Аменабар и Де ла Иглесија.
Неделата на Шпански филм е во организација на Амбасадата на Кралството Шпанија и Кинотека на Македонија.
Селектор на програмата: Бојан Станишиќ, Уредник на филмската програма при Кинотека.
18 НОЕМВРИ (ПОНЕДЕЛНИК) 20:00 ч.
НЕДЕЛА НА ШПАНСКИ ФИЛМ
ЗМИЈА В ПАЗУВИ
(Cría Cuervos / Cria!)
Игран филм, Шпанија
1976, 105 мин., колор, блуреј
Режија: Карлос Саура (Carlos Saura)
Сценарио: Карлос Саура (Carlos Saura)
Улоги: Џералдина Чаплин, Моника Рандал, Флоринда Чико, Хектор Алтерио (Geraldine Chaplin, Mónica Randall, Florinda Chico, Ana Torrent, Héctor Alterio)
Во последните години на Франковата диктатура, сестрите Ана, Ирене и Маите, сега сирачиња, мора да живеат со строгата тетка Паулина, неподвижната баба и грижливата слугинка Роса. Ана е убедена дека самата е виновна за смртта на својот татко, воен офицер, кој, пак, исто така, според верувањето на Ана, е виновен за прераната смрт на нивната мајка. Во темната куќа во која сега живеат, Ана се обидува да ги совлада болката од загубата и чувството на вина. Во повеќе моменти, кога почнува да ги меша фантазијата и спомените и да ги доживува како реалност, таа има „средба“ со дух. Таа комуникација, која Ана не може да ја дефинира, е спасоносната сламка за која се фаќа за да излезе од комплицираното и тешко детство.
Филмот е добитник на Гран при на Канскиот фестивал во 1976 година. Според повеќе критичари ова е еден најдобрите филмови од огормниот опус на Карлос Саура и е една од главните инспирации на Гијермо дел Торо за негвиот филм ЛАВИРНИТОТ НА ПАН.
Возрасна категорија: 12 години
19 НОЕМВРИ (ВТОРНИК) 20:00 ч.
НЕДЕЛА НА ШПАНСКИ ФИЛМ
ЛИЗА, ЉУБОВ МОЈА
(Elisa, vida mía / Elisa, My Love)
Игран филм, Шпанија / Куба / Велика Британија / Германија
1977, 125 мин., колор, ДЦП
Режија: Карлос Саура (Carlos Saura)
Сценарио: Карлос Саура (Carlos Saura)
Улоги: Фернандо Реј, Џералдин Чаплин, Норман Бриски, Изабел Местрес, Хоакин Инохоса (Fernando Rey, Geraldine Chaplin, Norman Briski, Isabel Mestres, Joaquín Hinojosa)
Елиза минува низ брачна криза и веќе девет години го нема видено својот татко Луис. По телеграмата што ја добива од сестра си Исабел, во која пишува дека татко им е тешко болен, таа ќе појде надвор од Мадрид за да го посети. Ќе остане подолго време со него, ќе ги дознае причините зошто тој ја оставил мајка им пред многу години, но и самата ќе му раскажува за својот неверен сопруг кој ја измамил со најдобрата другарка. Кога Антонио, сопругот на Елиза, ненадејно ќе пристигне во куќата, таа веќе има решено што ќе прави понатаму во животот.
Фернандо Реј за улогата на Луис во ЕЛИЗА, ЉУБОВ МОЈА, ја доби наградата за Најдобар актер на Канскиот филмски фестивал во 1977 година, а Карлос Саура беше номиниран во категоријата за Најдобра режија.
Возрасна категорија: 16 години
Влез бесплатен
20 НОЕМВРИ (СРЕДА) 20:00 ч.
НЕДЕЛА НА ШПАНСКИ ФИЛМ
ВНАТРЕШНОТО МОРЕ
(Mar Adentro)
Игран филм, Шпанија
2004, 125 мин., колор, ДЦП
Режија: Алехандро Аменабар (Alejandro Amenabar)
Сценарио: Матео Гил (Mateo Gil)
Улоги: Хавиер Бардем, Белен Руеда, Лола Дуенас (Javier Bardem, Belen Rueda, Lola Duenas)
„ВНАТРЕШНОТО МОРЕ“ (2004), во режија на Алехандро Аменабар, е длабоко емотивен и трогателен филм, базиран на вистинската приказна за Рамон Сампедро, човек кој води долгогодишна битка за правото на евтаназија. Оваа драма го истражува комплексното прашање на животот, достоинството и смртта, со голема чувствителност и моќни изведби.
Хавиер Бардем го глуми Рамон, кој е парализиран од вратот надолу по несреќа што се случила пред 28 години. Затворен во своето тело, но со жив и буден ум, Рамон решава да ја води својата борба за право на достоинствена смрт, верувајќи дека неговиот живот во таква состојба нема повеќе вредност за него. Неговата борба е водена од страста да се биде слободен, дури и ако тоа значи крај на неговото постоење.
Филмот го истражува односот на Рамон со луѓето околу него – неговото семејство, кое е поделено во поддршката за неговата желба, адвокатката Хулија (Белен Руеда), која му помага во легалната битка, и Роза (Лола Дуенас), жена која сака да го убеди дека животот сè уште има вредност.
„ВНАТРЕШНОТО МОРЕ“ успева да ја прикаже темата на евтаназија со големо почитување и емпатија. Бардем со својата извонредна глума внесува длабочина во ликот на Рамон, претставувајќи го не само како човек кој бара да го заврши својот живот, туку и како личност која доживува љубов, страдање и хумор во својот секојдневен живот. Камерата и сценографијата создаваат визуелно поетска атмосфера, особено во сцените каде Рамон сонува дека може повторно да лета, метафорично прикажувајќи ја неговата копнеж за слобода.
21 НОЕМВРИ (ЧЕТВРТОК) 20:00 ч.
НЕДЕЛА НА ШПАНСКИ ФИЛМ
СМРТТА НА ВЕЛОСИПЕДИСТОТ
(Muerte de un ciclista/ Death of a Cyclist)
Игран филм, Шпанија
1955 г., 88 мин., црно-бел, ДСП
Режија: Хуан Антонио Бардем (Juan Antonio Bardem)
Сценарио: Хуан Антонио Бардем (Juan Antonio Bardem)
Улоги: Лусија Босе, Алберто Клосас, Бруна Кора (Lucia Bosé, Alberto Closas, Bruna Corrà)
Маж и жена што се во тајна љубовна афера удираат со нивниот автомобил во велосипедист, и од страв да не бидат откриени како љубовници, не му пружаат помош. Велосипедистот умира.
Хуан е академски образован човек, предава на Универзитетот поради борба за престиж со неговиот зет. Марија Хозе е богато омажена: во бракот и животот ѝ е досадно, но не би се откажала од удобностите што ги ужива. Двајцата се љубовници. Откако ќе го усмртат случајниот велосипедист, Хуан е вознемирен и неправеден кон студентите, па еден од нив паѓа на испит. Рафа, научник од нивниот круг на пријатели, навестува дека знае нешто, и тој се заканува дека ќе му ја открие нивната врска на Мигел, сопругот на Марија. Но, токму горделивоста на Мигел можеби е најголемата надеж на љубовниците: Хуан им предлага решение…
Возрасна категорија: 16 години
Влез бесплатен
23 НОЕМВРИ (САБОТА) 20:00 ч.
НЕДЕЛА НА ШПАНСКИ ФИЛМ
ФЕРПЕКТНО ЗЛОСТОРСТВО
(Crimen Ferpecto)
Игран филм, Шпанија
2004, 106 мин., колор, ДЦП
Режија и сценарио: Алекс де ла Иглесиа (Alex De La Iglesia)
Улоги: Гиљермо Толедо, Моника Червера (Guillermo Toledo, Monica Cervera)
„ФЕРПЕКТНО ЗЛОСТОРСТВО“ (Crimen Ferpecto, 2004), во режија на Алекс де ла Иглесиа, е мрачно-комичен трилер кој ги истражува границите на амбицијата, суетата и човечката слабост. Филмот раскажува за Рафа, харизматичен и самоуверен продавач во голема продавница, кој има целосна контрола врз својот живот и кариера – сè додека еден трагичен инцидент не го вовлече во хаотичен синџир на настани.
Рафа се смета себеси за совршен кандидат за унапредување, но неговите планови се нарушуваат кога колегата Лурдес станува клучна фигура во неговиот живот по случајното убиство на конкурентот за позицијата. Лурдес, која е далеку од Рафаовите идеали за убавина и стил, ја користи ситуацијата за да го контролира и уценува, претворајќи го неговиот „совршен“ живот во кошмар.
Алекс де ла Иглесиа креира визуелно динамичен и забавен филм, преполн со црн хумор и неочекувани пресврти. Нарацијата, полна со иронија, ја открива лошата страна на човечката природа, додека ликот на Рафа брзо преминува од самоуверен манипулатор во беспомошна жртва на своите сопствени амбиции и грешки.